bencede
New member
Otomobillerimize koyduğumuz yakıt meblağları aldı başını gidiyor. Akaryakıt, mazot, otogaz derken her gün farklı bir yakıt ünitesine artırım geldiğini görmeye başladık. Akaryakıt istasyonlarına gitmeye çekindiğimiz bugünlerde otomobilleri nasıl çalıştıracağımızı da merak eder olduk. Madem otomobilimize olağan yakıt alamıyoruz, işleri biraz daha ilginçleştirebiliriz. Bugün sizlere otomobilinize yolcu uçaklarında kullanılan jet yakıtı kullanırsanız neler olacağını açıklayacağız.
Yolcu uçakları tarafınca kullanılan jet yakıtı ya da daha net tabirle Jet-A, ismindeki jet tabiri niçiniyle büyük bir beklenti yaratıyor olsa da aslında daha az rafine ve ucuz olduğu için kullanılıyor. Tüm jet yakıtları içinde en yaygın olanı Jet-A’nın yapısı daha epeyce dizele misal. Yani akaryakıtlı otomobil kullanıyorsanız otomobilinize jet yakıtı eklemeyi fazlaca fazla düşünmeyin. Zira akaryakıtlı motorlardaki bujiler jet yakıtını ateşlemek için kâfi kıvılcım üretemez. Tıpkı akaryakıtlı araçların mazotu ateşleyememesi üzere.
Jet yakıtı nedir, akaryakıt ve mazotlardan farkı ne?
“Jet” yakıtı denildiğinde aklımıza uçak suratlarında giden otomobiller gelebilir, lakin şimdiden söyleyelim, hayal ettiğiniz şey olmayacak. Jet yakıtını akaryakıt ve mazottan ayıran kimi ufak ayrıntılar var. Jet yakıtının iki ana çeşidi bulunuyor. Jet-A ve Jet-B. Jet-B, daha hayli askeri emellerle kullanılırken Jet A daha epeyce yolcu uçakları tarafınca tercih edilen daha ucuz bir alternatif.
Akaryakıt ile Jet-A yakıtı içindeki farka baktığımızda farklı hidrokarbon sayıları olduğunu görüyoruz. Akaryakıt, bağlı molekülleri 7 ila 11 karbon atomu içeren hidrokarbonlardan oluşurken jet yakıtında 12 ila 15 karbon atomu aralığındaki hidrokarbonlardan oluşuyor. Jet yakıtı hakkında en bilinen açıklama ise çoğunluğu kerosenden oluştuğudur. Mazota baktığımızda ise 9 ile 25 karbon atomu aralığında hidrokarbonlardan oluştuğunu görüyoruz. Bu bileşenler ışında jet yakıtının mazota daha yakın olduğunu, bu sebeple dizel araçların jet motoruyla çalışması teorik olarak mümkün görünüyor.
Jet yakıtının akaryakıt ve dizel yakıtlara göre başka farkı içerisine eklenen katkı unsurlarıdır. Antistatik kimyasallar, buz çözücü hususlar, antikorozif ve anti-bakteriyel hususların yer aldığı jet yakıtları, yanlışa yeri olmayan yüksek hava kaidelerine uygun olacak biçimde geliştirilmiştir.
Otomobile jet yakıtı temalırsa ne olur?
Jet yakıtları ile araba yakıtları içindeki en büyük farklardan biri farklı ısı aralıklarında çalıştığıdır. Bir uçak için üretilen jet yakıtları, bu uçakların motorları için tasarlanmıştır. -40 santigrat derecelerde donmadan çalışabilen bu yakıtlar, daha olağan sıcaklıklarda çalışması için geliştirilen otomobil motorlarına eklendiğinde birtakım meseleler yaşıyor. Akaryakıtlı bir motora jet yakıtı eklenirse bir süre bu yakıt tipine dayanacak, lakin daha sonrasında teklemeler yaşamaya başlanıp en sonunda da duracaktır. Jet yakıtının yapısı niçiniyle yakıt pompasına ve kâfi yağlanma olmayacağı için genel olarak motora ziyan verecektir.
Dizel motorlara baktığımızda ise jet yakıtının aslında kullanılabileceğini görüyoruz. Teorik olarak mümkün olan bu durum, gerçekliğe girdiğinde çeşitli zorluklara yol açar. Her ne kadar dizel motorlarda jet yakıtı çalıştırabiliyor olsak da farklı yanma dereceleri niçiniyle motoru zorlayacaktır. Ayrıyeten jet yakıtı, ister akaryakıtlı isterse de mazotlu araçlarda sürat artışı sağlamaz. Hatta motora uygun olmadığı için otomobil motorları için üretilmiş akaryakıtlara bakılırsa daha düşük verimlilik sunacaktır.
Tüm bunlara istinaden Toyota, 2012 yılında kutuplara yapılacak bir sefer için Toyota Hilux kamyonet filosu için jet yakıtı kullanmıştı. Çok soğuk iklimlerde yaklaşık 70.000 km yol kat eden bu araçlar, daha düşük sıcaklıklarda bile donmayan jet yakıtıyla sıkıntısız bir biçimde çalıştı.
Otomobile uzay mekiği yakıtı temalırsa ne olur?
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) uçak ve uzay alanında öğretim elemanı olan Manuel Martinez-Sanchez, uzak mekiklerinin motorlarını çalıştıran sıvı hidrojen yakıtının dizel araçları da çalıştırabileceğini deklare etti. Buradaki tek sorun hidrojeni sıvı biçimde tutmak için -257 derecede depolama muhtaçlığı oluyor. Bu da arabayı ve şüphesiz ki motoru donduracak kadar düşük bir sıcaklık.
Bugün sizlere “arabanıza jet yakıtı koyarsanız ne olur?” sorusunun yanıtını sunduk. Bu üslup içeriklerin daha fazlasını gelmesini istiyorsanız yorumlar kısmında bizimle paylaşmayı unutmayın.
Yolcu uçakları tarafınca kullanılan jet yakıtı ya da daha net tabirle Jet-A, ismindeki jet tabiri niçiniyle büyük bir beklenti yaratıyor olsa da aslında daha az rafine ve ucuz olduğu için kullanılıyor. Tüm jet yakıtları içinde en yaygın olanı Jet-A’nın yapısı daha epeyce dizele misal. Yani akaryakıtlı otomobil kullanıyorsanız otomobilinize jet yakıtı eklemeyi fazlaca fazla düşünmeyin. Zira akaryakıtlı motorlardaki bujiler jet yakıtını ateşlemek için kâfi kıvılcım üretemez. Tıpkı akaryakıtlı araçların mazotu ateşleyememesi üzere.
Jet yakıtı nedir, akaryakıt ve mazotlardan farkı ne?
“Jet” yakıtı denildiğinde aklımıza uçak suratlarında giden otomobiller gelebilir, lakin şimdiden söyleyelim, hayal ettiğiniz şey olmayacak. Jet yakıtını akaryakıt ve mazottan ayıran kimi ufak ayrıntılar var. Jet yakıtının iki ana çeşidi bulunuyor. Jet-A ve Jet-B. Jet-B, daha hayli askeri emellerle kullanılırken Jet A daha epeyce yolcu uçakları tarafınca tercih edilen daha ucuz bir alternatif.
Akaryakıt ile Jet-A yakıtı içindeki farka baktığımızda farklı hidrokarbon sayıları olduğunu görüyoruz. Akaryakıt, bağlı molekülleri 7 ila 11 karbon atomu içeren hidrokarbonlardan oluşurken jet yakıtında 12 ila 15 karbon atomu aralığındaki hidrokarbonlardan oluşuyor. Jet yakıtı hakkında en bilinen açıklama ise çoğunluğu kerosenden oluştuğudur. Mazota baktığımızda ise 9 ile 25 karbon atomu aralığında hidrokarbonlardan oluştuğunu görüyoruz. Bu bileşenler ışında jet yakıtının mazota daha yakın olduğunu, bu sebeple dizel araçların jet motoruyla çalışması teorik olarak mümkün görünüyor.
Jet yakıtının akaryakıt ve dizel yakıtlara göre başka farkı içerisine eklenen katkı unsurlarıdır. Antistatik kimyasallar, buz çözücü hususlar, antikorozif ve anti-bakteriyel hususların yer aldığı jet yakıtları, yanlışa yeri olmayan yüksek hava kaidelerine uygun olacak biçimde geliştirilmiştir.
Otomobile jet yakıtı temalırsa ne olur?
Jet yakıtları ile araba yakıtları içindeki en büyük farklardan biri farklı ısı aralıklarında çalıştığıdır. Bir uçak için üretilen jet yakıtları, bu uçakların motorları için tasarlanmıştır. -40 santigrat derecelerde donmadan çalışabilen bu yakıtlar, daha olağan sıcaklıklarda çalışması için geliştirilen otomobil motorlarına eklendiğinde birtakım meseleler yaşıyor. Akaryakıtlı bir motora jet yakıtı eklenirse bir süre bu yakıt tipine dayanacak, lakin daha sonrasında teklemeler yaşamaya başlanıp en sonunda da duracaktır. Jet yakıtının yapısı niçiniyle yakıt pompasına ve kâfi yağlanma olmayacağı için genel olarak motora ziyan verecektir.
Dizel motorlara baktığımızda ise jet yakıtının aslında kullanılabileceğini görüyoruz. Teorik olarak mümkün olan bu durum, gerçekliğe girdiğinde çeşitli zorluklara yol açar. Her ne kadar dizel motorlarda jet yakıtı çalıştırabiliyor olsak da farklı yanma dereceleri niçiniyle motoru zorlayacaktır. Ayrıyeten jet yakıtı, ister akaryakıtlı isterse de mazotlu araçlarda sürat artışı sağlamaz. Hatta motora uygun olmadığı için otomobil motorları için üretilmiş akaryakıtlara bakılırsa daha düşük verimlilik sunacaktır.
Tüm bunlara istinaden Toyota, 2012 yılında kutuplara yapılacak bir sefer için Toyota Hilux kamyonet filosu için jet yakıtı kullanmıştı. Çok soğuk iklimlerde yaklaşık 70.000 km yol kat eden bu araçlar, daha düşük sıcaklıklarda bile donmayan jet yakıtıyla sıkıntısız bir biçimde çalıştı.
Otomobile uzay mekiği yakıtı temalırsa ne olur?
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) uçak ve uzay alanında öğretim elemanı olan Manuel Martinez-Sanchez, uzak mekiklerinin motorlarını çalıştıran sıvı hidrojen yakıtının dizel araçları da çalıştırabileceğini deklare etti. Buradaki tek sorun hidrojeni sıvı biçimde tutmak için -257 derecede depolama muhtaçlığı oluyor. Bu da arabayı ve şüphesiz ki motoru donduracak kadar düşük bir sıcaklık.
Bugün sizlere “arabanıza jet yakıtı koyarsanız ne olur?” sorusunun yanıtını sunduk. Bu üslup içeriklerin daha fazlasını gelmesini istiyorsanız yorumlar kısmında bizimle paylaşmayı unutmayın.